Olumsuz değerlendirilme korkusu, bireyin diğer insanların kendisi hakkında yaptığı veya yapacağı değerlendirmeler karşısında yoğun kaygı duymasıdır. Bu tür kişiler, kendileri hakkında olumlu bir şey duyduklarında aşırı özgüvenli, aksi halinde ise kendisini küçük düşmüş hissedebilirler. Bu korkunun temelinde, eleştirilme, beğenilmeme ve reddedilme gibi olumsuz düşünceler yatmaktadır. Kişi, eleştirilebileceği ortamlardan kaçınabilir, asosyal bir hal alabilir.

Olumsuz değerlendirilmekten korkan kişiler sosyal ortamları yeterliliğinin test edildiği bir sınav gibi düşünmeye başlayabilir. Çünkü sosyal ortamlarda bu korkuya sahip kişiler sıradan davranışlar sergilerlerken örneğin yemek yerken bile kendilerini rahat hissetmezler. Kişi sosyal performansına veya görünüşüne yönelik diğer insanlar tarafından olumlu olmayan değerlendirilmelere yönelik sürekli bir beklenti hali içinde olabilir. Kaygı, sosyal kaygı ve olumsuz değerlendirilme korkusu kavramları birbirleri ile yakından ilişkilidir. Olumsuz değerlendirilme korkusu yüksek kişiler, olumsuzluktan kaçınırlar. Yani bu kişilerde sosyal ortamlarda onay arama eğilimi ve sosyal onay alamadıkları ortamlardan uzaklaşma eğilimi yüksektir. Bu tarz kişiler arası durumlar, öz odaklı dikkatin artmasıyla sonuçlanır. Öz odaklı dikkat çocukluk döneminde ebeveynlerin çocuklarına karşı olan tutumlarıyla şekillenen bir durumdur. Bögels ve arkadaşlarına göre “Ebeveynlerin, çocuklarının dış görünüşlerine ve tavırlarına aşırı önem vermesi, çocuğun devamlı dışarıdan izlenildiği ve eleştiriliyormuş hissine kapılmasına neden olabilmektedir.” Öz odaklı dikkat, kaygı düzeyini yükseltir ve olumsuz öz niteliklerin ortaya çıkma olasılığını yükseltir. Sonuç olarak sosyal fobinin oluşturduğu kaygı ve etkilediği performans arasında bir döngü meydana gelir. Kalabalık ve ortak alan sayılabilecek ortamlarda, olumsuz değerlendirilme korkusu olan kişinin performans sergilemesi gerektiği zamanlarda, bu kişi kendi performansı hakkında endişelenir ve ortamdaki diğer kişilerin kendisinden yüksek bir performans bekleyeceğini düşünür. Yanlış bir şey yaparsa dışlanacağını ve küçük düşeceğini hisseder. Aslında çoğumuz böyle bir ortama girdiğinde hafif bir kaygı hissedebiliriz. Bu tarz bir kaygı hissinin yaşanması, yaşanmamasından daha normal olarak kabul edilir. Hafif düzeydeki kaygı hissi, kişinin etrafında olup bitenlere karşı daha duyarlı olmasını, yeteneklerini daha iyi ortaya koymasını sağlar; ancak bu hissin seviyesi yükseldikçe kişinin aktiviteleri, yaşamı, olumsuz etkilenecektir.

Kaynakça
Ben, S. (2017). İSTANBUL'DA YAŞAYAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL ANKSİYETE DÜZEYLERİ İLE BEDEN ALGISI OLUMSUZ DEĞERLENDİRİLME KORKUSU SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. İSTANBUL: HALİÇ ÜNİVERİSTESİ.
GÜLTEKİN, Ş. (2019). 5-18 YAŞ GRUBUNDAKİ ERGENLERİN AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI VE OLUMSUZ DEĞERLENDİRİLME KORKUSUNUN İNCELENMESİ. ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ.
NOYAN, D. K. (2019). GENÇ YETİŞKİNLERDE YEME TUTUMU İLE OLUMSUZ DEĞERLENDİRİLME KORKUSU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ . ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ.